Franks zoon wil hem na de scheiding niet meer zien: ‘Het werd steeds heftiger’

OUDERVERSTOTINGJaarlijks zien 70.000 kinderen hun ouders scheiden, 15 procent verliest het contact met moeder of vader. Een expertteam zoekt maatregelen tegen ouderverstoting, een probleem waar Frank Goorhuis ervaring mee heeft.Michel Hasselerharm < 18-01-20, 10:00 Laatste update: 11:00

Hij heeft zijn zoon al bijna drie jaar niet gezien of gesproken. De laatste keer was tijdens de eindmusical op de basisschool. En al heeft Frank Goorhuis uit Enschede nog steeds het ouderlijk gezag, hij is moe van de strijd. „Ik kan wel blijven vechten, maar ik ben mijn zoon kwijt”, zegt hij. „Ik hou de deur voor hem open, maar ik vraag me af welke persoon ik terug ga zien.’’

Rancune

Ouderverstoting heet het als een kind een van zijn ouders niet meer wil zien. Meestal onder invloed van de andere ouder. Rancune speelt vaak een rol. Of omdat de ex een nieuwe partner heeft ‘die zich niet met mijn kind heeft te bemoeien’. Afspraken over bezoekregelingen of zelfs gerechtelijke uitspraken tot verplichte omgang worden genegeerd. De verstoten vader of moeder rest slechts machteloosheid. „Het is alsof je bent terechtgekomen in een heel slechte wereld’’, zegt een andere vader, die ter bescherming van zijn kinderen niet met zijn naam in de krant wil.

Goorhuis is een van de vele ouders die zijn kind na een vechtscheiding al jaren niet meer heeft gezien. Ook hij dacht dat er goede afspraken waren gemaakt, maar die werden stelselmatig genegeerd. Door de ander, beweren beide ex-partners. De rechter weigerde in te grijpen, omdat dat niet in het belang van hun zoon zou zijn. „Het enige wat ze dan zeggen, is dat we er met z’n tweeën maar uit moeten zien te komen’’, zegt Goorhuis. „Maar als dat niet meer lukt, moet het nakomen van afspraken worden afgedwongen. Bijvoorbeeld door sancties op te leggen.’’

Motie

Dat was ook de insteek van een motie van Michiel van Nispen (SP) en Vera Bergkamp (D66) in de Tweede Kamer. Volgens de Kamerleden krijgen jaarlijks zo’n 70.000 thuiswonenden kinderen te maken met een scheiding. 15 procent verliest daarna het contact met een ouder. Eerder kreeg Van Nispen al een motie aangenomen die de regering opriep met voorstellen te komen om strenger op te treden tegen onwillige ouders.

In het nieuwe motie stellen de twee Kamerleden voor dat de politie ouders die niet meewerken aan afspraken thuis opzoekt en hen waarschuwt dat het strafbaar is om een kind weg te houden bij de andere ouder. Ze verwachten dat omgangsregelingen dan beter worden nagekomen. Dat moet dan wel op tijd gebeuren, want als een kind zijn vader of moeder te lang niet heeft gezien, is de kans op vervreemding groot. Dat is ook vaak de reden voor een rechter om geen sancties op te leggen of om een kind toch maar bij die ene onwillige ouder te plaatsen of te houden.

Grote problemen

Familierechter Cees van Leuven is voorzitter van het Expertteam Ouderverstoting, dat voor 1 juli met voorstellen moet komen. Hij liet onlangs in een radioprogramma weten wel wat te zien in de inzet van politie. „Verstoting veroorzaakt bij ouders enorme stress in het leven, die nooit meer overgaat. Kinderen lijken er op jonge leeftijd geen last van te hebben, maar krijgen vaak als ze ouder worden toch grote problemen.’’

Volgens Van Leuven is ouderverstoting het gevolg van het steeds ingewikkelder worden van scheidingen. „Sinds 2009 participeren beide ouders in de verdere opvoeding van de kinderen. Voorheen was dat vooral een zaak van de moeder. Het maakt het complexer.’’

Daarom is volgens de rechter van belang dat zo snel mogelijk duidelijk wordt waar het tussen de ouders fout is gelopen. „80 procent van de scheidingen verloopt goed. Een minderheid wordt allergisch voor elkaar. Haal die helemaal uit elkaar.’’

Goorhuis en zijn ex behoorden tot de laatste categorie. ,,Mijn zoon heeft in het begin nog wel contact met mij en zijn zus gezocht, onder meer via Facebook. Maar een dag later waren de berichten alweer verdwenen. Dat moet wel haast door bemoeienis van zijn moeder of haar nieuwe partner zijn.’’

Politie-inzet

” Het zou helpen als rechters meteen een dwangsom opleggen bij het niet nakomen van de afspraken “

De motie van SP en D66 over de inzet van politie haalde het, kort voor de kerstvakantie, net niet (73 tegen 77 stemmen). Regeringspartijen CDA, VVD en ChristenUnie gaven er mede geen steun aan.

De vader die niet met zijn naam in de krant wil, strijdt al jaren voor meer steun voor verstoten ouders, onder meer via de stichting Écht Scheiden Zonder Schade. Inzet van de politie zou volgens hem een goed begin zijn. „Dan is de reactie soms: ‘Je laat een kind toch niet door de politie uit huis halen?’ Maar dat politiebezoek kan ook gewoon om negen uur plaatsvinden, als de kinderen naar school zijn, in burger. En als dat niet helpt, dan de volgende keer in uniform en met de dienstauto. Dat zal in 90 procent van de gevallen genoeg zijn.’’

Worden de omgangsregels nog niet gehonoreerd, moeten sancties volgen. „Het zou helpen als rechters meteen een dwangsom opleggen bij het niet nakomen van de afspraken. Dat haalt de angel er direct uit. Als er een duidelijk voorbeeld wordt gesteld, halen ouders het niet in hun hoofd om afspraken te negeren. En hun advocaat zal ze dan ook wel duidelijk maken dat dat niet verstandig is.’’

Volgens tegenstanders van de maatregel heeft de politie geen tijd om zich met dit soort familiezaken te bemoeien.

Goed begin

Het is elf jaar geleden dat Frank Goorhuis scheidde van zijn vrouw. „Het werd een vechtscheiding, helaas.’’ Toch werd er door tussenkomst van een mediator en de rechtbank een convenant gesloten over de verdere zorg voor hun zoon en dochter, toen 3 en 5 jaar oud. De ene week zouden ze van donderdag tot donderdag bij hun moeder zijn en de andere bij hun vader. Omdat ze allebei in Enschede woonden, verliep dat aanvankelijk goed. De kinderen konden ook op dezelfde school blijven.

Maar in 2011 trok zijn ex in bij haar nieuwe relatie in Deventer. Iets later verruilde ze haar werk in Enschede voor een baan dichter bij haar nieuwe huis. Het co-ouderschap bleef overeind, maar bleek in de uitvoering meer en meer een probleem. Toen Goorhuis een vakantie met zijn kinderen moest annuleren omdat die niet op de volgens hem afgesproken dag door hun moeder bij hem werden gebracht, liep het helemaal stuk. „Dat heeft een zware wissel getrokken op het contact dat we nog hadden.’’

Escalatie

Omdat Goorhuis merkte dat zijn kinderen steeds meer problemen kregen met de situatie, schakelde hij maatschappelijk werk in. ,,Maar het werd steeds moeilijker en heftiger.’’ In 2014 mochten de kinderen in gesprekken met een kindercoach zelf aangeven bij wie ze wilden wonen. In januari 2015 werd vastgelegd dat ze allebei bij hun vader in Enschede zouden intrekken en een keer in de twee weken een weekend in Deventer zouden zijn.

De boel escaleerde snel. Vanwege alle spanningen die ontstonden, besloot zijn dochter niet meer naar moeder in Deventer te gaan. Volgens Goorhuis werd daarop zijn zoon meer en meer onder druk gezet om op zijn beurt met zijn vader te breken. Hij zegt ook dat de stiefvader tijdens gesprekken met maatschappelijk werk aangaf dat de jongen bang was voor zijn vader. Daarop werd met instemming van beide partijen de Raad voor de Kinderbescherming gevraagd om een onafhankelijk onderzoek. Daarvoor was een wachtlijst.

In afwachting van het onderzoek ging de jongen met zijn vader en zijn nieuwe gezin mee op vakantie. En daarna met zijn moeder. „We hadden afgesproken dat hij na de vakantie terug zou komen naar Enschede voor zijn laatste jaar aan de basisschool. Maar op de eerste schooldag werd al duidelijk dat zijn moeder niet van plan was om hem terug te brengen.’’ Volgens de moeder wilde de jongen zelf niet terug naar Enschede.

Onder toezicht

Opnieuw werd de Raad voor de Kinderbescherming ingeschakeld. Dat leidde tot een kort geding, waarbij Goorhuis tijdelijk uit de ouderlijke macht werd gezet zodat de jongen naar een school in Deventer kon. De kinderen kwamen voor een jaar onder toezicht van jeugdzorg te staan en er kwam er een bezoekregeling, waarin werd vastgelegd dat de Enschedeër zijn zoon in eerste instantie een paar uurtjes in de week kon zien. Daarna moest er een omgangsregeling komen, waarbij de zoon elke twee weken een weekend bij zijn vader zou zijn. Dat werd volgens hem echter meteen tegengewerkt door de moeder.

Het ging van kwaad tot erger. Vader en zoon verloren elk contact. Toen kwam het rapport van de Kinderbescherming. „Dat kwam erop neer dat mijn zoon eigenlijk naar Enschede zou moeten. Maar gezien zijn leeftijd, 11, en omdat hij zelf aangaf dat niet te willen, bleef hij in Deventer.’’

Niet meer herkennen

” Ik vrees dat ik mijn zoon in zijn gedrag in elk geval niet meer zal herkennen “

Hij zag zijn zoon nog sporadisch. Bij een van de bezoeken ging het helemaal mis. De jongen liep weg bij zijn vader, werd teruggehaald door zijn zus en uiteindelijk naar Deventer gebracht. Na een bezoek aan de eindmusical is elk contact verbroken.

Formeel heeft Goorhuis nog het ouderlijk gezag en is er nog een bezoekregeling, maar hij heeft zijn zoon al bijna drie jaar niet meer gezien of gesproken. „Mijn dochter en ik hebben meerdere keren om zijn telefoonnummer gevraagd, maar zijn moeder en stiefvader weigeren die te geven.’’ Het enige contact tussen broer en zus is via Snapchat en Instagram.

Toch blijft Goorhuis hoop houden op een weerzien. ,,Maar ik vraag me af wat voor persoon ik dan aantref. Ik vrees dat ik hem in zijn gedrag in elk geval niet meer zal herkennen.’’

Bron: artikel Algemeen Dagblad, 18 januari 2020,